Η ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΡΕΣΒΕΙΑ ΣΤΟ ΒΕΡΟΛΙΝΟ.

Αποτελείται από το νέο κτίριο και την ανακατασκευή του παλαιού.

Το παλιό τμήμα είναι η οικία Bergmann του εφευρέτη της ομώνυμης λυχνίας Bergmann και ιδρυτή της OSRAM. Το παλαιό κτίριο κατασκευάστηκε  το 1910 από διάσημο αρχιτέκτονα του Jugen Style και που μετά τη χρεωκοπία του Bergmann , αγοράστηκε από ομογενή και δωρήθηκε στο Ελληνικό κρατος το 1922.

Στην μελέτη της νέας πρεσβείας συμπεριλήφθηκε το όμορο οικόπεδο που αγοράστηκε από ομογενή επίσης και δωρίθηκε στο Ελληνικό κράτος μετά τον πόλεμο. Η μελέτη συμπεριλαμβάνει την αποκατάσταση του διατηρητέου, την προσθήκη της νέας κατασκευής, την ενσωμάτωση των αρχών βιοκλιματικής Αρχιτεκτονικής με προσθήκη ΑΠΕ στο σύνολο και την συμμόρφωση στις προδιαγραφές ασφαλείας μιας Πρεσβείας στην σύγχρονη εποχή!

Όπως φαίνεται από τις δύο φωτογραφίες, το κτίριο της πρεσβείας είναι έτοιμο για παράδοση σε ποσοστό 99%, αλλά δεν παραδίδεται επί πολλά χρόνια λόγω οικονομικών διαφορών με τον εργολάβο.

Εν τω μεταξύ η πρεσβεία στεγάζεται σε μισθωμένο κτίριο και πληρώνει υψηλό ενοίκιο.

(Λεφτά ή μάλλον φόροι υπάρχουν)...

Αρχιτέκτων και συντονιστής μελέτης του έργου, ως διευθυντής Αρχιτεκτονικών μελετών του γραφείου Δοξιάδη, είναι ο αδελφός μου, αρχιτέκτων ΕΜΠ,  Σωκράτης Μουζάκης. 

Αίθριο (φωτογραφία μακέτας)

Προοπτικό της όλης κατασκευής (φωτογραφία μακέτας)

Πρόσοψη, όπου φαίνονται το διατηρητέο και το νέο κτίριο.

(φωτογραφία μακέτας)

ΟΙ ΒΑΛΚΑΝΙΚΟΙ ΠΟΛΕΜΟΙ, Ο Α' ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ 1914-1918 ΚΑΙ ΤΟ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟ.

Σε λίγες μέρες γιορτάζουμε την 105^η επέτειο της απελευθέρωσης της Θεσσαλονίκης από τον Ελληνικό στρατό.

Όπως είναι γνωστό, οι Βαλκανικοί πόλεμοι έγιναν το 1912-1913, για την ικανοποίηση των εθνικών διεκδικήσεων των Βαλκανικών κρατών εναντίον της Τουρκίας. 

Ο Πρώτος Παγκόσμιος Πόλεμος  άρχισε τον επόμενο χρόνο 1914 και τελείωσε το 1918 με την ήττα των Κεντρικών Δυνάμεων. Ποία η σχέση μεταξύ Βαλκανικών πολέμων και του Α’ΠΠ; Είναι τυχαία η χρονική εγγύτητα των γεγονότων; Οι Βαλκανικές δυνάμεις, Σερβία, Μαυροβούνιο, Βουλγαρία και Ελλάδα επιτέθησαν στην Τουρκία χωρίς συνεννόηση με τις μεγάλες δυνάμεις της εποχής, δηλαδή Γαλλία, Αγγλία Ρωσσία;  Είναι δυνατόν; Μήπως άλλοι ήταν οι κύριοι στόχοι;

Γνωρίζουμε ότι η συμμαχία Βουλγαρίας Μαυροβουνίου και Σερβίας υποκινήθηκε από την Τσαρική Ρωσσία. Αργότερα έβαλε ο Ελ. Βενιζέλος (και η Αγγλία) στην συμμαχία και την Ελλάδα, η οποία έγινε δεκτή λόγω του στόλου, και τον Οκτώβριο του 1912 άρχισαν οι εχθροπραξίες.  Μια ματιά όμως στον χάρτη της εποχής νομίζω ότι αποκαλύπτει τα βαθύτερα αίτια. 

Στις αρχές του 20^ου αιώνα η Γερμανική Αυτοκρατορία, που ήταν η ανερχόμενη βιομηχανική δύναμη, επιθυμούσε να συνδεθεί με τον Περσικό Κόλπο μέσω της Baghdad Railway, ώστε να τροφοδοτεί την Γερμανική Οικονομία με πετρέλαιο, και μέσω της ίδιας διαδρομής να στέλνει τα προϊόντα της στην Ασία. Αυτό θα το πετύχαινε μέσω των συμμάχων της, της Αυτοκρατορίας της Αυστροουγγαρίας και της Οθωμανικής Τουρκίας. 

Αυτό ήταν μεγάλο πρόβλημα για την Αγγλία, την Γαλλία και την Ρωσία. Η Αγγλία ήταν η χώρα που είχε ισχυρή παρουσία στον Περσικό Κόλπο και προσδοκούσε να έχει τον έλεγχο του πετρελαίου του Ιράν. Η κάθοδος της  Γερμανίας απειλούσε και την παρουσία της Αγγλίας στην Ινδία, την σημαντικότερη αποικία της.

Η Ρωσική Αυτοκρατορία ήταν η δύναμη που ήλεγχε την Κασπία Θάλασσα και το πετρέλαιο του Μπακού. Επίσης η Ρωσική Αυτοκρατορία διεκδικούσε τον έλεγχο του Βοσπόρου και των Δαρδανελίων, τα οποία είχε στον έλεγχο της η Οθωμανική Αυτοκρατορία, και τα οποία εμπόδιζαν την κάθοδο της Ρωσίας στις “ζεστές” θάλασσες (Μεσόγειος Θάλασσα).

Η Γαλλία ήταν σε μία σχεδόν συνεχή εμπόλεμη κατάσταση με την Γερμανία, αφού ανάμεσα τους βρίσκονταν πλούσια αποθέματα άνθρακα, όπως για παράδειγμα στην περιοχή της Αλσατίας και της Λωρραίνης.

Μια ματιά στον χάρτη μας δείχνει ότι η Γερμανία και η Αυστρία είχαν κοινά σύνορα με την Τουρκία στην περιοχή μεταξύ Σεράγεβο και Νόβι Παζάρ. Με τους Βαλκανικούς Πολέμους του 1912-1913, οι Άγγλοι, οι Γάλλοι και οι Ρώσοι, κατάφεραν να υψώσουν ένα τείχος ανάμεσα στην Γερμανική και την Οθωμανική Αυτοκρατορία, εμποδίζοντας την σύνδεση τους. Ενώ Αυστρία και Τουρκία συνόρευαν ΝΑ του Σεράγεβο, βρέθηκαν να έχουν απόσταση εκατοντάδες χιλιόμετρα, από το Σεράγεβο ως την Αδριανούπολη. Έτσι η βιομηχανική και αναπτυσσόμενη Γερμανία αποκλείστηκε από τα πετρέλαια της Μέσης Ανατολής.

Μια παράπλευρη επιτυχία της Αγγλίας και Γαλλίας ήταν ο αποκλεισμός της Ρωσσίας από τις "ζεστές θάλασσες", με την επέκταση της Ελλάδας σε όλο σχεδόν το Βόρειο Αιγαίο, μετά την ήττα της Βουλγαρίας στον Β' Βαλκανικό πόλεμο. 

Όπως είναι γνωστό, στο Σεράγεβο, λίγους μήνες αργότερα δόθηκε η αφορμή για την κήρυξη του Α’ ΠΠ. με την δολοφονία του διαδόχου του Αυστριακού θρόνου, από δύο Σέρβους εθνικιστές. 

Πολλοί ισχυρίζονται, και προσωπικά νομίζω ότι έχουν δίκιο ότι ο Β’ΠΠ ήταν συνέχεια του πρώτου. Έγινε και αυτός για τον ζωτικό χώρο της Γερμανίας,  Lebensraum.

Ο Χίτλερ πήγε προς τα πετρέλαια από δυό δρόμους. Από τον δρόμο της Αφρικής και τον δρόμο της Ρωσσίας. Σταμάτησε στο Ελ Αλαμέιν στην Αφρική και  στο Στάλινγκραντ στην Ρωσσία,

Ο Λούθηρος δεν πέρασε από εδώ...

Φέτος τον Οκτώβριο όλος ο κόσμος της Δύσης γιορτάζει τα 500 χρόνια από την ημέρα που ο Μαρτίνος Λούθηρος θυροκόλλησε τις «95 Θέσεις» του στην εκκλησία της Βιτεμβέργης, αλλάζοντας τον χριστιανισμό και μαζί του τη σκέψη και τη συνείδηση του σύγχρονου ανθρώπου.  

«Ολος ο κόσμος της Δύσης...» έγραψα και ταυτόχρονα συνειδητοποίησα πόσο δεν ανήκουμε σε αυτόν. Αν εξαιρέσουμε δύο ομιλίες του καθηγητή Πασχάλη Κιτρομηλίδη στο Μέγαρο και ένα άρθρο του στο «Βήμα», δεν είδα άλλη εκδήλωση.

Και νομίζω ότι αυτό δεν είναι τυχαίο. Ο Λούθηρος και οι μεταρρυθμιστές που τον ακολούθησαν (Καλβίνος και Τσβίνγκλι) είναι κατά κάποιον τρόπο η αρχή της ενηλικίωσης του δυτικού ανθρώπου. Αν ακολουθήσουμε τον ορισμό του Καντ για τον Διαφωτισμό («μην υποκύπτεις στην αυθεντία - έχε το θάρρος της σκέψης σου») η κίνηση του Λούθηρου ήταν και η πρώτη απαρχή του Διαφωτισμού. Ενας μοναχός, ένας καλόγερος, τα έβαλε με τη μεγαλύτερη εξουσία της εποχής - την Καθολική Εκκλησία. Και κέρδισε. Λίγες δεκαετίες νωρίτερα ο Γουτεμβέργιος είχε ανακαλύψει την τυπογραφία. Οι «Θέσεις» τυπώθηκαν μόλις εξαγγέλθηκαν και κυκλοφόρησαν σε όλη την Ευρώπη. Η νεωτερικότητα ήταν εκεί.

«Η σημαντικότερη επίπτωση της θρησκευτικής διδασκαλίας του Λούθηρου», γράφει ο Πασχάλης Κιτρομηλίδης, «υπήρξε η συμβολή της στην πνευματική θεμελίωση του εξισωτικού ατομικισμού, που αναδύθηκε από την ιδέα του ιερατείου όλων των πιστών και την κατάργηση του διαμεσολαβητικού ρόλου του κλήρου, μεταξύ των πιστών και του Θεού. Με τις ιδέες αυτές η Μεταρρύθμιση απέβη πηγή της πολιτικής και ηθικής φιλοσοφίας που κατ' εξοχήν διερμήνευσε το πνεύμα της νεωτερικότητας».

Και με τη Μεταρρύθμιση έρχεται η «Προτεσταντική Ηθική της Εργασίας», ο εξαγιασμός του μόχθου και της παραγωγής, που είναι η απαρχή για το «Πνεύμα του Καπιταλισμού» (Μαξ Βέμπερ) και τη μεταμόρφωση του δυτικού ανθρώπου.

Ολα αυτά μάς είναι εντελώς ξένα. Η δική μας Εκκλησία βασιλεύει επί δύο χιλιετίες χωρίς αντίλογο. Κάτι πήγε να γίνει με την Εικονομαχία, αλλά νίκησαν οι αυτοκράτειρες που έσωσαν τα «καλά τους νινία». (Τα παιδάκια τους, τις εικόνες.) Ούτε η Μεταρρύθμιση ούτε ο «επικατάρατος» (σύμφωνα με τον μακαριστό Χριστόδουλο) Διαφωτισμός πάτησαν πόδι στην Ελλάδα. Μερικοί μεμονωμένοι και ηρωικοί πλήρωσαν ακριβά την τόλμη τους. Ο τραγικός πατριάρχης Κύριλλος Λούκαρης βρήκε μαρτυρικό θάνατο μόνον επειδή έγραψε (αν την έγραψε αυτός) μια καλβινίζουσα «Ομολογία», την οποία όμως δεν θέλησε να διαδώσει, ή να επιβάλει.

Ετσι μείναμε απ' έξω. Δυο κουβέντες λένε τα σχολικά βιβλία για τον Λούθηρο και τη Μεταρρύθμιση - φυσικό, διότι δεν μας αφορά. 

Ξαναδιαβάζοντας τις σκέψεις του Λούθηρου και των άλλων μεταρρυθμιστών, συνειδητοποίησα σε ποιο στάδιο εξέλιξης βρισκόμαστε σήμερα εμείς. Πεντακόσια χρόνια πίσω και παραπάνω. Ούτε μας έχουν καν προβληματίσει τα θέματα που έθιξε. Οσο κι αν φανεί περίεργο, πολλά από τα τωρινά μας προβλήματα, ακόμα και η σημερινή κρίση, έχουν τις ρίζες τους στο γεγονός ότι σε πολλά παραμένουμε μια προνεωτερική κοινωνία.

Νίκος Δήμου.
Δημοσίευση στο "ΒΗΜΑ" της 15/10/2017

                    

Ritratto di Atanasio Musachi

Πορτραίτο του Αθανάσιου Μουζάκη, από τον Cristoforo Serra (1600-1689) στην μόνιμη έκθεση του δημαρχείου της Cesena. (Cesena Municipal Art Gallery)

Η ζωγραφική απεικονίζει το πρόσωπο του συνεπώνυμου Αθανασίου Μουζάκη, επίσκοπου, όπως καταδεικνύεται από την επιγραφή.

Ο Αθανάσιος είναι σε κεντρική θέση και το φόρεμά του είναι χαρακτηριστικό των επισκόπων. Το πρόσωπο είναι γεμάτο από λεπτομέρειες και η έκφρασή του είναι ισχυρή,

Το φόντο είναι σκοτεινό και υπάρχει μόνο ένα φωτεινό χρώμα, το κόκκινο του μανδύα του επισκόπου.
Η ένδυση κατά το πρότυπο της Ανατολικής εκκλησίας (αν και ο επίσκοπος πρέπει να είχε ασπασθεί τον καθολικισμό), και ο Βυζαντινός δικέφαλος αετός με στέμμα κατά το πρότυπο των Βυζαντινών Αυτοκρατόρων, μαρτυρεί προέλευση από τον ευρύτερο χώρο της Ανατολικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας.
Κλάδοι της ίδιας οικογένειας με αυτό το επώνυμο, μετά την Τουρκική κατάκτηση, κατέφυγαν στην Ιταλία αλλά κατά κύριον λόγο στην Βενετοκρατούμενη Ζάκυνθο.